پیاز عضو پرطرفدار و پراستفاده از خانواده سبزیجات آلیوم (Allium) در آشپزی و سفره ما ایرانی ها است. خانواده ای که شامل سیر، پیازچه، تره، تره فرنگی و پیاز کوهی هم می شود. در کل جهان و از جمله ایران پیاز معمولی بیشترین تولید و مصرف را از این گروه دارد. در این مقاله کوتاه به بررسی خواص این سبزی دوست داشتنی می پردازیم.

پیاز به عنوان نوعی سبزی حاوی مقداری فیبر است که پره بیوتیک هم محسوب می شود. یعنی به میکروب های مفید روده کمک می کند که بهتر رشد کنند. از جمله این ترکیبات می توان به اینولین و فروکتوالیگوساکاریدها (FOS) اشاره کرد.

پیاز همچنین ویتامین سی خوبی دارد. و از سوی دیگر حاوی یک آنتی اکسیدان قوی به نام کوئرستین (Quercetin) است. همه این ها به پاکسازی بدن از مواد مضر و سلامت قلبی عروقی کمک می کنند.

بقیه را در ادامه بخوانید:

تحقیقاتی درباره اثر پیاز بر فشار خون، چربی و کلسترول خون، و قند خون انجام شده که دیده اند می تواند این مشکلات را بهبود دهد. در بعضی از این تحقیقات خود محققان پودر پیاز خشک یا عصاره آن را به افراد می داده اند و در برخی دیگر بر اساس گزارش افراد از مصرف پیاز شان (بدون مداخله محققان) نتیجه گیری شده است.

پیازهای قرمز دارای فلاونوئیدهایی به نام آنتوسیانین اند که دلیل رنگ خاص آن ها است. آنتوسیانین هم آنتی اکسیدان به شمار می رود و خواص ضد سرطانی دارد. وقتی ورقه ای از پیاز قرمز را در دست خود له کنید، متوجه قرمز شدن پوست تان خواهید شد که بر اثر همین ماده است. به دلیل وجود مقادیر بالای آنتوسیانین و کوئرستین در این پیاز، برخی دانشمندان آن را مفیدترین نوع پیاز می دانند.

از بین سرطان های مختلف، به خصوص اثر محافظتی پیاز و خانواده اش در مقابل سرطان معده و سرطان روده بزرگ (کولورکتال) دیده شده است. غیر از آنتی اکسیدان هایی که نام بردیم، یکی دیگر از مواد ضد سرطانی پیاز، onionin A است که البته جدیدتر کشف شده است و دیده اند که از رشد تومورها ممانعت می کند.

پیازها خواص آنتی باکتریال نیز دارند. یعنی مواد آنها مانند تیوسولفات (Thiosulfate) باکتری های مضر را نابود می کنند. علت تیزی پیاز هم موادی مانند تیول ها، سولفید ها و سولفوکسیدها است که ترکیبات گوگرد دار محسوب می شوند. ترکیب این مواد با غذاها برای چاشنی، باعث ایجاد طعم های خوشایند می شود. پس هم طعم می بخشند هم به حذف میکروب های مضر کمک می کنند.

به دلیل بیشتربودن این مواد گوگرد دار در بعضی انواع پیازها، میزان تیزی پیازها با هم متفاوت است. پیاز قرمز کلاً مزه ملایم تری دارد چرا که مقدار مواد گوگرد دار و همین طور پیروویک اسید آن کمتر از پیازهای زرد و سفید است.

مقداری آلیسین (allicin) هم که ماده معروف سیر است در پیاز موجود است. بنابراین مزه این دو سبزی بی شباهت به هم نیستند. آلیسین ماده ای ضد التهاب، ضد سرطان، و کاهنده کلسترول خون است و می توان آن را هم به سایر مواد مفید درون پیاز اضافه کرد.

احتیاطی که باید درباره پیاز به آن اشاره کرد و همه ما کم و بیش از آن مطلعیم، قابلیت نفخ آن است. همان فیبرهایی که ذکر شد و گفتیم فوایدی دارند و کلاً فروکتان ها در پیاز به خصوص در افراد حساس می توانند توسط باکتری های روده تخمیر شده و گاز تولید کنند. تجمع زیاد این گازها باعث حالت نفخ می شود.